Ο δρόμος προς την έγκαιρη διάγνωση.
Το Στάδιο της πρόληψης
Σύγχρονοι θεωρητικοί επιστήμονες συμφωνούν με την ιδέα οτι η υγεία αποτελεί συμπαντική ανθρώπινη αξία και μάλιστα καταλαμβάνει προεξέχουσα θέση στην πυραμίδα των αξιών. Η διασφάλιση καλής υγείας αποτελεί σημαντικό κίνητρο που ωθεί όλους σε τακτικές ετήσιες εξετάσεις είτε για προφυλακτικού λογούς ή μετά από παρατήρηση αγνώστων σε αυτούς συμπτωμάτων.
Οι δομές κοινωνικής υγείας, σε εθνικό επίπεδο, προτρέπουν τις γυναίκες να βάλουν στο ετήσιο ημερολογιο τους το τακτικό έλεχγο του μαστού αλλά και σε διεθνές επίπεδο ο Οκτωβριος ειναι αφιερωμένος ως μήνας υπέρ της πρόλησης του καρκίνου του μαστού και της έγκαιρης διάγνωσης προκειμένου να ενεργοποιησει γυκαικές ανεξαρτητου γεωγραφίας ή ηλικίας.
Συμφωνα με τον Παγκοσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) κάθε χρόνο νοσούν 2.1 εκατομύρια γυναίκες,. Παρά το υψηλό νουμερο, τα ποσοστά πλήρους ίασης συνεχώς αυξάνονται εξαιτίας του προληπτικού έλεγχο του Μαστού, την έγκαιρη διάγνωση και πρόσβαση σε θεραπεία όσο και στις συνεχώς εξελισσομενες θεραπευτικές μεθόδους αντιμετώπισης.
Παρά τα θετικά αποτελεσματα της πρόληψης πολλές γυναίκες παραμελούν τον προληπτικό έλεγχο, εξαιτίας μία σειράς ψυχολογικών διεργασιών οπως άγχος και υπερμετρος φόβος, ο φόβος της διάγνωσης, του κοινωνικού στίγματος και ο φόβος στο άκουσμα της λέξης “καρκίνος”. Πεποίθηση που πυροδοτείται από μύθους και στοιχεία της κουλτούρας μας καλιειργεί την αποψη οτι η διάγνωση του καρκίνου συνεπάγεται θάνατο ανεξάρτητα από τις επιστημονικές νίκες και τα τα αυξημένα ποσοστά ιάσης.
Συνήθως δεν είναι τα συναισθήματα αυτά καθ’ αυτά που τις αποτρέπουν από την εξέταση, αλλά οι παραπάνω πεποιθήσεις που τα συνοδεύει και αναπηδούν αυτόματα χωρίς πολλές φορές να το θέλουν, χωρίς να έχουν ρεαλιστικές αποδείξεις κι όμως τις βιώνουν ως πραγματικότητα με αποτέλεσμα την αποφυγή. Να παραμελούν τον έλεγχο του Μαστού.
Η πραγματικοτητα είναι οτι με την εγκαιρη διαγνωση μπορει να επιτευχθεί πλήρης ιαση.
Το στάδιο της διάγνωσης
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του Μαστού είναι μια συλλογική προσπάθεια “ειδικών”.
Ο πρώτος ειδικός είναι η ασθενής. Η πλέον ειδική του εαυτού της, διότι μόνο αυτή ξέρει τι ακριβώς νοιώθει. Οι υπόλοιποι είμαστε όλοι εμείς. Εξιδικευμένοι ιατροί ογκολόγοι, χειρουργοί, νοσηλευτές , ειδικοί ψυχικής υγείας και άλλοι.
Συνήθως η πρώτη ψυχολογική υποστήριξη που λαμβάνει η γυναίκα από την ομάδα των ειδικών είναι αυτή του ογκολόγου της την στιγμή που επικοινωνεί τα νέα της διάγνωσης του καρκίνου. Είναι η στιγμή που η ασθενής ερχεται κατα πρόσωπο με το φόβο του μέλλοντος, τις πεποιθήσεις βασισμένες στο μύθο, και την αναστάτωση της πραγματικότητας όπως την ήξερε.
Ο/Η γιατρός ογκολογος έχει βρεθεί πολλές φορές σ’αυτή τη θέση αλλά η επανάληψη δεν το κάνει ευκολότερο, είναι εξίσου δύσκολη στιγμή και για τους δυο.
Η παραπομπή του ιατρού ογκολόγου σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας θα αποβεί καταλυτική στην περεταίρω πορεία της.
Οι γυναίκες που έχουν φτάσει στο γραφείο μου σ’ αυτό το στάδιο, μουδιασμένες, εκφράζουν πολλά ερωτήματα σε πρακτικά θέματα, όπως πως να χειριστούν τον εργασιακό τομέα, πώς να εξηγήσουν τον καρκίνο στα παιδιά τους, πως να μοιραστούν τα νέα με την οικογένεια, πως να παρηγορήσουν τον σύντροφο τους. Η περίοδος της διάγνωσης και μέχρι να ολοκληρωθούν όλες οι πρώτες εξετάσεις ειναι από τις πιο στρεσογονες περιοδους στο ταξίδι προς την θεραπεία. Αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από άγχος για το άγνωστο μέλλον, φόβο για την θεραπεία και ανασφάλεια για την αντίδραση του κοινωνικού της περιβαλλοντος. Στην βάση όλων αυτών των συναισθημάτων βρίσκεται η αίσθηση της απώλειας κάθε ελέγχου και κατ’επεκταση η αίσθηση του αβοήθητου.
‘Οπως κάθε καρκίνος του μαστού είναι διαφορετικός κατά περιπτωση, έτσι και οι εσωτερικές διεργασίες εκφράζονται ποικιλότροπα ή με διαφορετική σειρά.
Οι άνθρωποι μπροστά στα δύσκολα, στο ενδεχόμενο του θανάτου δεν φοβούνται τόσο την ανυπαρξία ή τον αφανισμό, όσο την παντελή μοναξιά που την συνοδεύει. Σε αυτή την περιπτωση, το καλύτερο που μπορούμε να προσφέρουμε ειναι να είμαστε εκεί μαζί τους. Να κοιτάμε μαζί μέσα από το παράθυρο τους, να δημιουργήσουμε τις συνθήκες να νοιώσουν ασφάλεια ώστε να εκφράσουν αυτήν την μοναξιά που έτσι και αλλιώς συνοδεύει την ασθένεια. Να τους κρατάμε το χέρι καθόλη την διάρκεια του ταξιδιού, ώστε να αρχίσουν να επιλέγουν και να δημιουργούν μία καινούρια καθημερινότητα και κανονικότητα και έτσι να ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους.
Η έλλειψη ελέγχου είναι κεντρικό θέμα στην ψυχολογική υποστήριξη της ασθενούς Είναι σημαντικό να καταλάβει οτι ακόμα και στις πιο αντιξοες συνθήκες μπορεί να έχει τον έλεγχο, με το να συμμετέχει στις αποφάσεις για την θεραπεία της, να επιλύει τις ερωτήσεις της, να συμμετέχει σε ήπιες μορφές άσκησης, να επιλέγει την διατροφή της και να κάνει συμπεριφορικές αλλαγές στην δημιουργία μίας καινούριας ρουτίνας.
Ως ψυχοθεραπευτής που βοηθώ τους ανθρώπους να ξαναγράψουν την ιστορία της ζωής τους νοιώθω προνομοιούχος για τις καρκινοπαθείς γυναίκες που μου επέτρεψαν να είμαι συνοδοιπόρος τους στο ταξίδι προς την θεραπεία και την προσωπική τους ανάπτυξη. Κατά την διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας στοχος είναι να προσφέρω τα εργαλεία που θα φέρουν την ασθενή στην θέση του ογηγούς της ζωή τους και οχι στην θέση του θύματος. Να διαχειριστούν την βαθιά θλίψη που φέρει η καινούρια πραγματικότητα και να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους.
Ο συνδυασμός ατομικής συμβουλευτικής και ομαδικής ψυχοκοινωνικής θεραπείας φαίνεται να είναι αποτελεσματικός και θα την βοηθήσει να επεξεργαστεί θέματα όπως:
- Την ενδεχομένη δυσκολία της αποδοχής.
- Την λύση της αμφιθυμίας της.
- Την ενδυνάμωση του κίνητρου για την θεραπεία.
- Την επεξεργασία των σκέψεων των συναισθημάτων.
- Ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης, της γυναικείας αυτοπεποίθησης.
- Την στήριξη από το περιβάλλον της όπως οικογένεια, σύντροφικές και γονεικές σχέσεις.
- Εκπαίδευσή σε νέες δεξιότητες για ποιοτικότερη ζωή.
- Εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης.
Συνοψίζοντας, ο δρόμος για την θεραπεία του καρκίνου του μαστού έχει ολιστική προσεγγιση και μία σειρά σταθμών-επιλογών της ίδιας.
