Λίγο πολύ, όλοι μας έχουμε μία γνώση για τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για τον οργανισμό μας. Ο σίδηρος, το ασβέστιο, το νάτριο, κάλιο κ.ά. Στην διατροφή μας ,αναφέρονται ως μεταλλικά στοιχεία ή ανόργανα θρεπτικά συστατικά. Όπως οι βιταμίνες, οι πρωτεΐνες και άλλες οργανικές ενώσεις, τα μέταλλα(ανόργανες ενώσεις) είναι απαραίτητα για την ρύθμιση και την οικοδόμηση των τρισεκατομμυρίων ζωντανών κυττάρων που αποτελούν το σώμα μας. Τα μέταλλα είναι ενισχύουν τα ενδοκυτταρικά ηλεκτρικά μηνύματα, τα οποία ”λένε” στα κύτταρα πότε να αναπαραχθούν και πότε να πεθάνουν  εάν είναι μη φυσιολογικά. Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν αρκετά ,άλλα σε μεγάλες κι άλλα σε μικρότερες ποσότητες. Σημασία έχει όμως πως όλα συντελούν στην εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού. Σ’ αυτό το άρθρο θα μιλήσουμε για τα λιγότερο γνωστά μέταλλά που βρίσκονται στο ανθρώπινο σώμα, σε ποιες τροφές τα βρίσκουμε και με ποιο τρόπο διατηρούν τις ζωτικές μας λειτουργίες σε ισορροπία.

ΑΖΩΤΟ

Το άζωτο(Nitrogen) N είναι ένα χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 7,ζωτικής σημασίας για κάθε ύπαρξη στη γη. Είναι μέρος των αμινοξέων τα οποία συνθέτουν τις πρωτεΐνες, συμπεριλαμβανομένων  του DNA και RNA.Το ανθρώπινο σώμα περιέχει περίπου 3% κατά βάρος άζωτο. Είναι το 4ο πιο άφθονο στοιχείο στο σώμα μετά το οξυγόνο, τον άνθρακα και το υδρογόνο. Είναι απαραίτητο για την σύνθεση των αμινοξέων ,των δομικών υλικών των πρωτεϊνών. Μέσω του αζώτου που λαμβάνεται από τα αμινοξέα, το σώμα παράγει άλλα αμινοξέα που είναι ζωτικής σημασίας για τις λειτουργίες του.

Η έλλειψη αζώτου μπορεί να οδηγήσει σε αργή ανάπτυξη των μαλλιών και των νυχιών, πιο αργή επούλωση των τραυμάτων, μυϊκή απώλεια, διαστρέμματα, πολύ-

πλοκους τραυματισμούς.

Η αυξημένη πρόσληψη αζώτου μπορεί να είναι επίσης επιβλαβής. Εαν η πρόσληψή του, υπερβαίνει την απέκκρισή του-όπως μπορεί να συμβεί σε δίαιτες πλούσιες σε πρωτεΐνες- η περίσσεια αζώτου απεκκρίνεται από το σώμα συνοδευόμενη από ασβέστιο, αυξάνοντας τον κίνδυνο για πέτρες στα νεφρά και οστεοπόρωση. Τα αμινοξέα μετατρέπονται σε αμμωνία από το συκώτι. Τα υψηλά επίπεδα αμμωνίας στο σώμα είναι βλαβερά.

 

Οι υψηλότερες πηγές αζώτου είναι:

  • Φύκια
  • Σπαράγγια
  • Βοδινό κρέας
  • Μαγιά μπύρας
  • Μπρόκολο
  • Όσπρια
  • Μαρούλι
  • Ξηροί καρποί
  • Μανιτάρια
  • Λιπαρά ψάρια
  • Οστρακόδερμα
  • Σπανάκι
  • Προϊόντα ολικής άλεσης.

 

ΒΑΝΑΔΙΟ

Το βανάδιο(Vanadium V) είναι χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 23.Το όνομά του το πήρε από την Σκανδιναβική θεά της ομορφιάς και της γονιμότητας Vanadis. Το

όνομα βασίστηκε στο ευρύ φάσμα χρωμάτων που βρέθηκαν στις ενώσεις βαναδίου.

Βρίσκεται σε αρκετά τρόφιμα και φαίνεται να έχει θετική επίδραση σε άτομα με διαβήτη τύπυ 2 μειώνοντας τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και βελτιώνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Σε μία μελέτη ατόμων με διαβήτη τύπου 2,το βανάδιο μείωσε επίσης την ολική και την LDL χοληστερόλη. Πιστεύεται πως το βανάδιο είναι σημαντικό για τον σχηματισμό και την ανάπτυξη των οστών, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει στην διατήρηση της οστικής πυκνότητας και στην καταπολέμηση της απώλειας οστίτη ιστού που σχετίζεται με την ηλικία. Αυτή η επίδραση ,φαίνεται να οφείλεται στην ικανότητα διέγερσης των ενζύμων και στην ικανότητα ενίσχυσης του μεταβολισμού του ασβεστίου.

Η ανεπάρκεια βαναδίου, μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων.

 

Οι υψηλότερες πηγές βαναδίου είναι:

  • Μαύρο πιπέρι
  • Άνιθος
  • Φύκια Kombu
  • Μανιτάρια
  • Μαϊντανός
  • Οστρακόδερμα
  • Κρασί
  • Προϊόντα ολικής άλεσης.

 

ΓΕΡΜΑΝΙΟ

Το γερμάνιο(Germanium Ge) είναι ένα ιχνοστοιχείο με ατομικό αριθμό 32.Το όνομα του το πήρε από την χώρα καταγωγής του Clemens Winkler ,τον άνθρωπο που το ανακάλυψε. Η ανόργανη μορφή του γερμανίου, είναι πιθανόν ασφαλής

Το σπιρογερμάνιο και το προπαγερμάνιο είναι παραδείγματα οργανικών μορφών του γερμανίου ,οι οποίες(οργανικές μορφές του)είναι πιθανόν μη ασφαλής

Στην ανόργανη μορφή του, έχει βρεθεί ότι προάγει την παραγωγή ιντερφερόνης, η ουσία που αποτρέπει τους ιούς και τα βακτήρια να διεισδύσουν στα κύτταρα του σώματος. Φαίνεται πως μπορεί να μειώσει την υψηλή αρτηριακή πίεση και τα υψηλά

επίπεδα χοληστερόλης. Πιθανόν να ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και να λειτουργεί και ως παυσίπονο. Οι οργανικές μορφές του γερμανίου, όταν χορηγούνται ενδοφλέβια, θεωρούνται ως εναλλακτικές μορφές θεραπείας για διάφορα είδη καρκίνου. Άλλες έρευνες δείχνουν η λήψη από το στόμα για 1-7 μήνες μπορεί να ωφελήσει άτομα με πολλαπλό μυέλωμα ή έναν τύπο καρκίνου του δέρματος.

Η συσσώρευση οργανικών μορφών στο σώμα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες όπως, νεφρική ανεπάρκεια, τοξικότητα των πνευμόνων, νευρική βλάβη.

Φυσικά, απαιτούνται περισσότερα στοιχεία από έρευνες για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του γερμανίου για αυτές τις χρήσεις.

Το γερμάνιο προσλαμβάνεται και από τις τροφές φυσικά σε αρκετά χαμηλές ποσότητες. Μια τυπική καθημερινή διατροφή περιλαμβάνει 0,4-3,4 mg γερμανίου.

 

Φυσικές πηγές γερμανίου.

  • Φύκια
  • Αλόη
  • Βοδινό
  • Πίτουρο
  • Σκόρδο
  • Τζίνσενγκ
  • Σπόροι κάνναβης
  • Γάλα
  • Σπιρουλίνα

 

ΙΡΙΔΙΟ

Το ιρίδιο(Iridium Ir) είναι ένα χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 77.Είναι το δεύτερο πιο πυκνό στοιχείο μετά το όσμιο και το πιο ανθεκτικό στη διάβρωση μέταλλο. Βρίσκεται σε μεγαλύτερη αφθονία σε μετεωρίτες, από την μέση αφθονία στον φλοιό της γης. Ο Smithson Tennant, ο Άγγλος χημικός που το ανακάλυψε, το ονόμασε από την Ελληνική θεά Ίριδα, λόγω των διαφορετικών χρωμάτων των αλάτων του.

Το ιρίδιο στο ανθρώπινο σώμα ,δρα ως ισχυρό αντιοξειδωτικό που σταθεροποιεί τον μεταβολισμό του σώματος και πιστεύεται ότι καταστρέφει τις ελεύθερες ρίζες. Έχει ειπωθεί πως μπορεί να εμπλέκεται σε διεργασίες που σχετίζονται με τον νωτιαίο μυελό και την υπόφυση. Πιστεύεται ότι αυξάνει την ηλεκτρική μετάδοση στις εγκεφαλικές συνάψεις για την βελτίωση της μνήμης,τ ην αύξηση της πνευματικής εγρήγορσης και την προώθηση της πνευματικής εγρήγορσησης και της γενικής ιστικής αναγέννησης των νευρολογικών ιστών. Οι επιστήμονες βέβαια, δεν το έχουν αποδείξει ακόμα.

Η ποσότητα του ιριδίου στα φυσικά τρόφιμα, εξαρτάται από το πού καλλιεργήθηκαν, καθώς το ιρίδιο όπως αναφέρθηκε ,είναι ένα σπάνιο στοιχείο στον πλανήτη μας.

 

Φυσικές πηγές ιριδίου

  • Αμύγδαλα
  • Καρότα
  • Λάδι λιναρόσπορου
  • Πράσινο τσάϊ
  • Κάρδαμο

 

ΚΑΣΣΙΤΕΡΟΣ

Ο κασσίτερος(Tin Sn) είναι ένα χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 50.Τα αρχικά του στοιχείου, προέρχονται από το λατινικό stannum.Ορισμένα ζώα, αναφέρεται ότι δεν αναπτύσσονται καλά χωρίς αυτόν. Ο κασσίτερος φαίνεται να μην έχει κάποια γνωστή βιολογική λειτουργία στον ανθρώπινο οργανισμό. Έχουν γίνει όμως κάποιες μελέτες, που υποδηλώνουν ότι θα μπορούσε να έχει μία λειτουργία στην τριτογενή μορφή των πρωτεϊνών ή άλλων βιο-ουσιών και πως το ανθρώπινο σώμα έχει υποδοχείς γι αυτόν.

Από τις λίγες μελέτες που έχουν γίνει για την επίδραση του κασσίτερου στον ανθρώπινο οργανισμό, φαίνεται να μειώνει τους πόνους και τα δερματικά προβλήματα, αυξάνει την ενέργεια και μειώνει την πέψη.

Έχει εξεταστεί ανθρώπινος ιστός για κασσίτερο μετά από τυχαίο θάνατο και βρέθηκαν ίχνη του στην αορτή, τον εγκέφαλο, την καρδιά, τα νεφρά, το συκώτι, τους μύες, το πάγκρεας, σε εσωτερικά γεννητικά όργανα. Δεν βρέθηκαν ίχνη στον θυρεοειδή.

Ο κασσίτερος προστίθεται σε ορισμένες οδοντόκρεμες(ως φθοριούχος κασσίτερος)και ως  χημικό συντηρητικό ως χλωριούχος κασσίτερος.

Είναι λιγότερος τοξικός από άλλα γνωστά ζωτικά ιχνοστοιχεία όπως ο χαλκός  και το κοβάλτιο, καθώς απεκκρίνεται πιο γρήγορα.

 

Φυτικές πηγές κασσίτερου:

  • Φύκια
  • Μαγιά μπύρας(εξαρτάται από την πηγή)
  • Ιρλανδικά βρύα(φύκια)
  • Άρκευθος
  • Ρίζα γλυκόριζας(βότανο)
  • Γαϊδουράγκαθο(βότανο)
  • Κόκκινο τριφύλλι(βότανο)
  • Βαλεριάνα(βότανο)

 

ΛΙΘΙΟ

Το λίθιο (Lithium Li) είναι ένα χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 3.Το όνομά του το πήρε από την ελληνική λέξη  λίθος (πέτρα).Είναι το λιγότερο πυκνό μέταλλο .Ποτέ δεν εμφανίζεται ελεύθερα στη φύση παρά σε ιοντικές ενώσεις. Εξαιτίας της ιοντικής του διαλυτότητας το βρίσκουμε στο νερό των ωκεανών. Έχει λοιπόν και επίδραση στην ισορροπία καλίου -νατρίου στο σώμα λόγω αυτής της διαλυτότητάς του.

Οι περισσότεροι γνωρίζουμε την χρήση του, στην θεραπεία για την κατάθλιψη. Έχει χρησιμοποιηθεί και με κάποια επιτυχία για την νόσο Meniere ,την νόσο του Huntington(σπάνια κληρονομική ασθένεια που προκαλεί προοδευτικό εκφυλισμό των νευρικών εγκεφαλικών κυττάρων που οδηγεί σε κινητικές, γνωστικές και ψυχιατρικές διαταραχές)και τον αλκοολισμό.

Το λίθιο βρίσκεται σε ποικίλες ποσότητες στα τρόφιμα. Πρωταρχικές πηγές είναι τα δημητριακά και τα λαχανικά. Σε ορισμένες περιοχές, το πόσιμο νερό περιέχει σημαντικές ποσότητες του στοιχείου. Υπερβολική ποσότητα μπορεί να προκαλέσει υποθυρεοειδισμό, διανοητική σύγχυση, ναυτία, έμετο. Το μαγνήσιο  μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντίδοτο στην υπερδοσολογία.

 

Φυτικές πηγές λιθίου

  • Μελιτζάνα
  • Πιπεριές
  • Πιπεριές τσίλι
  • Αυγά
  • Φύκια
  • Μανιτάρια
  • Λιπαρά ψάρια
  • Πατάτες
  • Ντομάτες

 

 

ΜΑΓΓΑΝΙΟ

Το μαγγάνιο(Manganese Mn) είναι ένα χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 25.Είναι απαραίτητο διατροφικό στοιχείο. Εμπλέκεται στην σύνθεση πρωτεϊνών. Το ένζυμο υπεροξειδική δισμουτάση(SOD)περιέχει μαγγάνιο.Τ ο ένζυμο αυτό προστατεύει τον οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες.

Το μαγγάνιο είναι απαραίτητο για μια υγιή λειτουργία του νευρικού συστήματος, για την παραγωγή γυναικείων ορμονών, την φυσιολογική δομή των οστών, τον σχηματισμό θυροξίνης, τον μεταβολισμό της γλυκόζης, την σύνθεση δομικών πρωτεϊνών στον οργανισμό.

Βοηθά στην εξάλειψη της κόπωσης και μειώνει τον νευρικό κλονισμό. Είναι σημαντικό για την ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Η ανεπάρκεια σε μαγγάνιο μπορεί να προκαλέσει διαταραχές των οστών, ζάλη, κακή μνήμη, καρδιακές παθήσεις, σωματική κόπωση. Η παρατεταμένη ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία, ρευματική αρθρίτιδα, παραμορφώσεις οστών, απώλεια ακοής.

Το μαγγάνιο χωνεύεται ευκολότερα σε ωμές τροφές.

 

Φυτικές πηγές μαγγανίου

  • Άλφαλφα
  • Φύκια
  • Αμύγδαλα
  • Αλόη
  • Μπανάνες
  • Κινόα
  • Ανανάς
  • Σπανάκι
  • Πατάτες
  • Καστανό ρύζι
  • Πεκάν
  • Φράουλες
  • Ηλιόσπορος
  • Γκουάβα
  • Όσπρια
  • Φύκια
  • Σπιρουλίνα
  • Καρύδια

 

ΣΕΛΗΝΙΟ

Το σελήνιο(Selenium Se) είναι χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 34.Το όνομά του το πήρε από το ελληνικό selene=σελήνη. Μαζί με την βιταμίνη Ε είναι συνεργιστικά. Και τα δύο μαζί είναι ισχυρότερα από το καθένα μόνο του. Το σελήνιο επιβραδύνει την σκλήρυνση των ιστών και την γήρανση μέσω της οξείδωσης. Βελτιώνει την κατάσταση των μαλλιών και των νυχιών. Είναι σημαντικό για την ψυχική υγεία, καθώς παίζει ρόλο στην λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα και μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση και στην μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Φαίνεται επίσης να ανακουφίζει τις εξάψεις κατά την εμμηνόπαυση.

Η έλλειψη σεληνίου μπορεί να προκαλέσει πρόωρη απώλεια αντοχής.

Η υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει ορισμένες τοξικές αντιδράσεις, όπως γαστρεντερικές διαταραχές, εύθραυστα νύχια, απώλια μαλλιών.

 

Φυτικές πηγές σεληνίου

  • Αλφάλφα
  • Φύκια
  • Αλόη
  • Αγκινάρες
  • Μαυρομάτικα φασόλια
  • Βραζιλιάνικα φυστίκια
  • Αυγά
  • Αντίδια
  • Σκόρδο
  • Μάραθος
  • Γκότζι Μπέρ
  • Κρεμμύδι
  • Ντομάτα
  • Αρακάς
  • Λιπαρά ψάρια
  • Μακαντέμια
  • Φακές.

Λίγο πολύ, όλοι μας έχουμε μία γνώση για τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για τον οργανισμό μας.

ΠΗΓΕΣ:

PubMed

British Nutrition Foundation

ΤΑ ΑΓΝΩΣΤΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΟ ΦΑΓΗΤΟ