Η ψυχοθεραπεία είναι μια συνθήκη δύσκολη για την πλειοψηφία των ανθρώπων. Από τη στιγμή που κάποιος θα κάνει τη σκέψη να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία μέχρι τη στιγμή που θα λάβει δράση, μεσολαβεί ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από έντονη αμφιθυμία και συχνές εναλλαγές μεταξύ της επιθυμίας και μη για την έναρξη ψυχοθεραπείας. Πολλοί είναι οι παράγοντες που οδηγούν σε αυτό το αίσθημα αμφιθυμίας. Στο παρόν άρθρο επιχειρείται μια παρουσίαση των πιο κοινών προβληματισμών κατά την εκκίνηση της θεραπείας και της απάντησης ενός ψυχοθεραπευτή σε αυτούς.
Η πιο κοινή ίσως στάση απέναντι στην ψυχοθεραπεία είναι η εξίσωση της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας με την ψυχική ασθένεια. Αυτή η στάση προκύπτει από την αντίληψη πως για να επισκεφθεί κανείς έναν ειδικό ψυχικής υγείας πρέπει να “έχει κάτι”. Σαφέστατα, η ψυχοθεραπεία είναι μια μέθοδος ανακούφισης από τα συμπτώματα μιας ψυχικής διαταραχής, παρόλα αυτά δεν περιορίζεται εκεί. Μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία δύναται κανείς να γνωρίσει τον εαυτό του, να υποβάλει σε επεξεργασία τον τρόπο που σκέφτεται, συμπεριφέρεται και αισθάνεται και έπειτα να κάνει βήματα εξέλιξης ή και αλλαγής στοχεύοντας σε μια πιο αυθεντική και ποιοτική ζωή. Η κατανόηση και έπειτα η αποδοχή του εαυτού ενδυναμώνει τον άνθρωπο. Είναι σημαντικό να μην αγνοείται το γεγονός, πως και ο θεραπευτής βρίσκεται σε ψυχοθεραπευτική διαδικασία και εποπτεία παράλληλα με την άσκηση του επαγγέλματος. Αυτό τον καθιστά πιο ικανό να εμπεριέξει τις ανησυχίες των θεραπευόμενων, να καταλάβει την αμφιθυμία που εκείνοι νιώθουν απέναντι στη διαδικασία και να συμβάλει στην επίλυσή της.
Ξεκινώντας την ψυχοθεραπευτική διαδικασία αναδύονται συναισθήματα φόβου και ντροπής. Ο φόβος συνήθως έγκειται στο να έρθει κανείς σε επαφή με βαθιά κρυμμένα κομμάτια του εαυτού του που δεν έχει υποβάλει ποτέ σε επεξεργασία ακριβώς επειδή τον δυσκολεύουν. Η ντροπή σχετίζεται με το να “εκτεθεί” κάποιος σε έναν τρίτο που δεν τον γνωρίζει επαρκώς. Τα συναισθήματα αυτά είναι απόλυτα λογικά και αποδεκτά. Η εξερεύνηση του ασυνείδητου μπορεί να είναι μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία, η οποία συμβαίνει παρουσία ενός ακόμα ανθρώπου. Μπορεί να βιώνεται σαν να απογυμνώνεται κανείς μπροστά στον θεραπευτή του. Ο θεραπευτής είναι δίπλα στο θεραπευόμενο για να εξερευνήσουν μαζί τις πτυχές του εαυτού του, δεν επιτρέπει να δει ο θεραπευόμενος κομμάτια που δεν είναι έτοιμος, τον υποστηρίζει σε κάθε βήμα χωρίς να διατηρεί επικριτική στάση απέναντί του. Στην ψυχοθεραπεία είναι όλα τα συναισθήματα και οι σκέψεις αποδεκτά.
Στην αρχή της θεραπείας μας όλοι σκεφτόμαστε τι πρέπει να πούμε (ακόμα κι οι θεραπευτές όταν βρεθήκαμε για πρώτη φορά σε αυτή τη συνθήκη). Είναι ένα πολύ κοινό άγχος που σχετίζεται με τη ψυχοθεραπεία. Τι πρέπει να πω; Τι είναι σωστό να πω; Τι είναι σημαντικό να αναφέρω; Τι από όσα με απασχολούν θα πρωτοπώ; Είναι μόνο μερικές από τις ερωτήσεις που υποβάλει κανείς στον εαυτό του ξεκινώντας το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι. Μιας και η ψυχοθεραπεία είναι ένα μεγάλο ταξίδι, υπάρχει αρκετός χώρος και χρόνος να μοιραστεί κανείς κάθε τι που του έρχεται στο νου με το θεραπευτή του. Τίποτα από αυτά που θα αναφερθούν δεν είναι λάθος, δεν υπάρχει κάτι που “πρέπει” να ειπωθεί. Το θεραπευτικό δωμάτιο, είτε αυτό είναι φυσικό είτε όχι (σε περίπτωση που η θεραπευτική διαδικασία διεξάγεται διαδικτυακά), αποτελεί έναν ελεύθερο και ασφαλή χώρο έκφρασης για τον θεραπευόμενο.
Η σκέψη για έναρξη της προσωπικής θεραπείας, εμφανίζεται συνήθως στους ανθρώπους όταν βιώνουν μια δυσκολία. Τις περισσότερες φορές την ξεπερνούν μόνοι τους και η σκέψη αυτή εξαφανίζεται. Στην επόμενη δυσκολία έρχεται ξανά στο νου η επιθυμία για ψυχοθεραπεία που όμως ξανά περνάει στο παρασκήνιο. Όλο αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο που εξαντλεί τα ψυχικά αποθέματα, με αποτέλεσμα να γίνει επικοινωνία με ειδικό ψυχικής υγείας, όταν ο ψυχισμός έχει ήδη καταπονηθεί αρκετά. Παρόλο που δεν είναι ποτέ αργά να κάνει κάποιος το πρώτο βήμα και να ζητήσει βοήθεια, είναι πολύ χρήσιμο να αξιολογούνται επαρκώς οι διαθέσιμες δυνάμεις και να μεριμνάται η ανάκτησή τους έγκαιρα. Ο καθένας γνωρίζει πολύ καλά τον εαυτό του και σίγουρα ξέρει πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να αναζητήσει υποστήριξη. Η ψυχοθεραπεία παρέχει αυτή την υποστήριξη και συμβάλλει στην διεύρυνση του ρεπερτορίου δράσης, σκέψης και συναισθήματος. Έτσι σε κάθε επόμενη δυσκολία, ο θεραπευόμενος νιώθει όλο και πιο δυνατός και έτοιμος να την αντιμετωπίσει, έχοντας στο πλευρό του τον θεραπευτή του.
Οι προβληματισμοί αναφορικά με την έναρξη της ψυχοθεραπείας ποικίλουν. Οι παραπάνω είναι μόνο μερικοί από αυτούς. Σε κάθε περίπτωση είναι εξέχουσας σημασίας να επικοινωνηθούν οποιασδήποτε μορφής ανησυχίες στον θεραπευτή. Εκείνος θα μπορέσει να σας καταλάβει και να ανακουφίσει από τη δυσφορία που οι ανησυχίες αυτές μπορεί να προκαλούν. Ας μην επετραπεί τις δύσκολες σκέψεις να σταθούν εμπόδιο στη φροντίδα του εαυτού.
“Η ψυχοθεραπεία είναι η σωσίβια λέμβος σε μια φουρτουνιασμένη θάλασσα, που βοηθά τον άνθρωπο να επιπλεύσει μέχρι να βρει στεριά.
”
ΠΗΓΕΣ:
Επιμέλεια κειμένου:
Η Επιστημονική Ομάδα της Επί Σ.Κ.Ε.Ψ.Υ.
